The Rape of the Mind

The Rape of the Mind is een boek uit 1956, geschreven door Joost A.M. Meerloo. Leraar in de Psychiatrie, Docent Sociale Psychologie aan de Columbia University. Voormalig hoofd Psychologische Afdeling Nederlandse Strijdkrachten. De vertaling van dit boek heeft als titel: “De mishandeling van het denken”.

Ervaringsdeskundige vanwege Tweede Wereldoorlog

De eerste 2,5 jaar van de Tweede Wereldoorlog in Nederland bracht Dr. Meerloo door onder druk van de nazi-bezetter en was hij meer dan eens getuige van de nazi-methoden van mentale marteling. Gedurende deze tijd kon hij zijn psychiatrische en psychoanalytische kennis gebruiken om enkele van de slachtoffers te behandelen.

Daarna ontsnapte hij, na persoonlijke ervaringen met gedwongen verhoor, uit een nazi-gevangenis en aan een zekere dood, naar Engeland, waar hij als hoofd van de psychologische afdeling van de Nederlandse strijdkrachten officieel dwangmethoden kon observeren en bestuderen. In deze hoedanigheid moest hij niet alleen verraders en collaborateurs onderzoeken, maar ook die leden van het verzet die de uiterste mentale druk hadden doorstaan. Later, als Hoge Commissaris voor Welzijn, kwam hij in nauwer contact met degenen die fysieke en mentale marteling hadden ondergaan.

Methoden systematische mentale druk

“The Rape of the Mind” (“De mishandeling van het denken”) onderzoekt de psychologie van gedachtencontrole, menticide en hersenspoeling. 

Sinds 1933, toen een volledig gedrogeerd en proces-geconditioneerd menselijk wrak bekende dat het de Reichstag-brand in Berlijn had veroorzaakt, heeft Dr. Joost A.M. Meerloo de methoden bestudeerd waarmee systematische mentale druk mensen tot verachtelijke onderwerping brengt, en waarmee totalitairen hun subjectieve “waarheid” in de hoofden van hun slachtoffers prenten.

The Rape of the Mind uit 1956 nog steeds actueel

Het boek The Rape of the Mind vond ik zeer interessant om te lezen. Aangezien Nederlands mijn moedertaal is, ben ik het gaan vertalen om een zo volledig mogelijk begrip te krijgen van wat de van oorsprong Nederlandse schrijver te vertellen heeft. Continu verbaasde ik mij over hoe actueel dit boek is. Het stamt oorspronkelijk uit 1956, maar het zou ook zomaar nu, 65 jaar later, geschreven kunnen zijn. Verbijsterend dat door de geschiedenis heen de “systemen”, waar individu en samenleving mee te maken krijgen, zo hetzelfde zijn gebleven.

The Rape of the Mind en Jehovah’s Getuigen

Zelf ben ik slachtoffer geweest van “systematische mentale druk” waarmee mensen (Jehovah’s Getuigen) tot verachtelijke onderwerping gebracht zijn en waarmee totalitairen (het wachttorengenootschap – WTG) hun subjectieve “waarheid” in de hoofden van hun slachtoffers hebben gebracht”. Joost Meerloo geeft in zijn intrigerende werk inzicht in hoe dat gebeurt en wie het overkomt. Dan blijkt dat de “gedachtenbeheersings-systemen” zo vernuftig in elkaar zitten, dat iedereen er slachtoffer van kan worden.

Wil je er aan ontkomen? Wil je geen prooi worden van het “totalitarisme”, dat bijvoorbeeld tot uiting komt in het allesbepalende wachttorengenootschap, de baas van de Jehovah’s Getuigen? Zorg dan dat je weet hoe The Rape op the Mind – de mishandeling van het denken – de beheersing van onze geest door anderen, er in de praktijk uitziet. Wees er op voorbereid en herken de signalen.

Democratie in The Rape of the Mind

Joost Meerloo zet in zijn boek The Rape of the Mind o.a. het communisme (de totalitairen) tegenover democratie (de vrijen). Hij legt goed uit hoe democratie in en elkaar steekt en waarom die te prevaleren is. Bij het lezen over dit onderwerp dacht ik dat het goed zou zijn, dat de zichzelf democratisch noemende politici in ons land – en daarbuiten – hun kennis omtrent democratie en leiderschap opnieuw zouden bekijken. Wellicht dat dan ons zoveel aan onzinnigheid  bespaard zou zijn gebleven.

Het is mede daarom dat dit boek, “De mishandeling van het denken”, ook zo actueel is deze “coronatijd”. Wie het leest, ziet dat dezelfde systemen, op de weg naar totale controle over individuen en grote groepen mensen, gehanteerd worden. Niks nieuws onder de zon!

Een onderdanig en conformerend wezen

Meerloo schrijft:

Een vrije samenleving geeft haar burgers het recht om als vrije vertegenwoordigers op te treden. Tegelijkertijd legt het hen de verantwoordelijkheid op voor het behoud van hun vrijheid, zowel mentaal als politiek. Als we door het gebruik van moderne medische, chemische en mechanische technieken voor mentale inmenging het vermogen van de mens om op eigen initiatief te handelen verminderen, ondermijnen we onze eigen overtuigingen en verzwakken we ons vrije systeem.

Net zoals er sprake is van een opzettelijke politieke hersenspoeling, kan er een suggestieve inmenging zijn die zich voordoet onder de naam gerechtigheid of therapie. Dit is misschien minder opdringerig dan de opzettelijke totalitaire aanval, maar het is niet minder gevaarlijk. Medicijnen en medische technieken kunnen worden gebruikt om van de mens een onderdanig en conformerend wezen te maken. Hier moeten we rekening mee houden om hem echt gezond en vrij te kunnen maken.

De waanvoorstelling dat de mens een gehoorzame machine is

Juist omdat de manieren en technieken om mensen te indoctrineren, te hypnotiseren, hun denken en hun doen te beheersen, in wezen onveranderd zijn, en dat ook zullen blijven, kunnen we ons goed voorbereiden. Zodat we niet in de klauwen van het totalitarisme terecht komen. De staat “Totalitaria” is niet bepaald de utopie waar de mens naar op zoek is. Niet voor de Jehovah’s Getuigen, en evenmin voor “de vrijen”. Niemand wil onder zo’n regime verblijven. Joost Meerloo stelt in zijn boek:

Want het is een waanvoorstelling (niet aangepast aan de werkelijkheid) om de mens als een gehoorzame machine te zien. Het is een waanvoorstelling om zijn dynamische aard te ontkennen en te proberen al zijn denken en handelen te stoppen in het infantiele stadium van onderwerping aan het gezag.

Het is een waanvoorstelling om te geloven dat er één eenvoudig antwoord is op de vele problemen waarmee het leven ons confronteert en het is een waanvoorstelling om te geloven dat de mens zo rigide is, zo onverzettelijk in zijn structuur, dat hij geen ambivalenties, geen twijfels, geen conflicten heeft, geen strijdlustige drijfveren in hem.

De dwalende meerderheid

Wat er ook gebeurt, kies niet automatisch voor de denkbeelden van een meerderheid. Dat kan namelijk heel goed de “dwalende meerderheid” zijn, aldus Meerloo:

In zijn belangrijke sociaalpsychologische experimenten met studenten ontdekte Asch in eenvoudige tests dat meer dan een derde van zijn proefpersonen meegaand was met de DWALENDE MEERDERHEID. En 75 procent van de proefpersonen waarop werd geëxperimenteerd was het in verschillende mate met de meerderheid eens. Bij veel mensen is het gewicht van de autoriteit belangrijker dan de kwaliteit van de autoriteit.

Blijf altijd zelf nadenken en stel steeds “de kwaliteit van de autoriteit” boven de “kwantiteit”.

De mishandeling van het denken als PDF en Epub

“De mishandeling van het denken” is gratis als PDF en Epub beschikbaar gesteld.

Mocht u – geheel in vrijheid – toch een gewaardeerde bijdrage aan ons werk willen leveren, dan verwijs ik u graag naar: (ANBI) Stichting Vlichthus.

De mishandeling van het denken – PDF De mishandeling van het denken – Epub

Paperback verkrijgbaarThe Rape of the Mind

Maatkamp Publishing is de uitgever (sinds december 2023) van dit boek van Joost A.M. Meerloo in het Nederlands.

De oorspronkelijke vertaling is geheel herzien en waar nodig aangepast.

De titel van deze paperback (428 pag.) is:

Hersenspoeling – de psychologie van gedachtenbeïnvloeding

Het boek is te bestellen via deze webpagina.

Van harte aanbevolen!


The Rape of the Mind

The Rape of the Mind

Geef een reactie

Translate »